October 17, 2024

Xidig TV

Fahamka iyo Maareynta Macaanka: Safar Nololeed

DIabetes

Hordhac

Cudurka sonkorta  ama Sonkorowgu waa xaalad caafimaad oo balaaran isla mar ahaantaana sameeyey dad badan oo kunool caalamka. Wuxuu saameyn ku yeeshaa awoodda uu jirka u leeyahay inuu nidaamiyo heerka sonkorta ee dhiigga, taasoo keeni karta dhibaatooyinka kala duwan haddii aan si taxadar leh loo maamulin. Qormadan, waxa aan ku ogaan doonaa noocyada kala duwan ee sonkorowga, sababaha keena iyo astaamaha uu keeno, istaraatiijiyadaha ka hortaga, iyo khayraadka la heli karo ee lagu maarayn karo xaaladdan daba dheeraatay.

Noocyada macaanka

Ugu horrayn waxa jira saddex nooc oo ka mid ah cudurka sokorowga:

Nooca 1aad ee macaanka: Tani waa xaalad autoimmune ah oo difaaca jirku si khalad ah u weeraro isla markaana uu baabi’iyo unugyada soo saara insulinta ee beer yarta. Dadka qaba  sonkorowga nooca 1 aad waxay ku tiirsan yihiin irbado insulin ah ama babaka insulin si ay u ilaaliyaan heerarka sonkorta dhiiggooda.

Nooca 2aad ee sonkorowga: Nooca sonkorowga nooca 2 waa mid aad u badan oo badanaaba la xiriira arrimo qaab nololeed. Waxay dhacdaa marka uu jirku si habboon u isticmaali waayo insulin ama uu soo saari waayo wax ku filan. Habaynta hab nololeedka, daawo, iyo daaweynta insulin ayaa laga yaabaa in loo baahdo si loo maareeyo nooca sonkorowga 2

Cudurka sonkorta ee unugga: Noocan ah ee sonkorowga waxa ay ku dhacdaa xilliga dumarku ay uurka  leeyihin  oo jirku uusan soo saari karin insulin ku filan si uu u daboolo baahida u baahsan ee soo korodhay. Badanaa wuxay dumarku kabogsadaan dhalmada ka dib, laakiin haweenka qaba sonkorowga uurku waxay halis sare ugu jiraan inay ku dhacaan nooca sonkorowga ee nooca 2aad ee dambe ee nolosha.

Sababaha iyo astaamaha

Waxa keena sonkorowga way kala duwan yihiin iyada oo ku xiran nooca:

Nooca 1aad ee sonkorowga: sababta dhabta ah ee keentay lama garanayo, laakiin waxaa la rumeysan yahay in ay sabab u tahay isku-darka asbaabaha hidaha iyo deegaanka.

Nooca 2aad ee macaanka: Waxyaabaha qaab nololeedka sida cuntada oo liidata, la’aanta dhaqdhaqaaqa jirka, cayilnimada, hidde sidaha ayaa ka qayb qaadan kara kororka nooca sokorowga ee  2aad.

Calaamadaha caamka ah ee macaanka waxaa ka mid ah oon badan , kaadi badan, miisaanka oo hoos u dhaca  oo aan la sharixi karin , daal, aragga oo cawlan iyo nabarka oo si waqti badan qaata si uu u bogsashado. Waxaa lagama maarmaan ah in la ogaado calaamadahaas oo la raadsado talo bixin caafimaad oo loogu talagalay baadhitaanka iyo maareynta waqtiga ku habboon

Ka hortaga cudurka sonkorta

Iyadoo noocyada qaar ee macaanka, sida nooca 1aad, aan la hortegi karin, nooca macaanka ee Nooca 2aad badanaa waa laga fogayn karaa ama dib u dhigi karaa istiraatiijiyadaha soo socda:

Cunto Caafimaad leh: Qaadashada cunto isku dheelli tiran oo ay hodan ku yihiin miraha, khudradda, hadhuudh ka oo dhan, borotiinada , iyo dufanka caafimaad qabo waxay kaa caawin kartaa in la joogteeyo culeys caafimaad leh iyo in ay xakamayso heerka sonkorta dhiigga.

Jimicsiga Joogtada ah: Dhaqdhaqaaqa jirku wuxuu muhiim u yahay ka hortaga cudurka sokorowga nooca 2aad. Ujeedada ugu yaraan 150 daqiiqo oo jimicsi xoog leh oo dhexdhexaad ah asbuuciiba.

Maaraynta Culayska: Lumitaanka miisaanka xad-dhaafka ah iyo joogtaynta cabbirka jirka ee caafimaad qaba (BMI) ayaa si weyn u yareeyaa halista sonkorowga nooca 2aad.

 kormeerka joogatada ah ee heerarka sonkorta dhiiga waxay kaa caawin kartaa in la ogaado wixii isbeddel aan caadi ahayn xilli hore.

Iska ilaali Sigaar cabista iyo Khamriga Xad-dhaafka ah: Sigaar cabista iyo khamriga sida xad-dhaafka ah loo isticmaalo waxay kordhin karaan halista cudurka sonkorowga ku dhaco iyo dhibaatooyinkiisa.

Maaraynta cudurka sonkorta

La noolaanshaha sokorowga waxay u baahan tahay qaab dhamaystiran oo lagu maareeyo xaaladdaas:

Daawo iyo Insulin Therapy: Iyadoo ku xidhan nooca iyo ba’naanta sonkorowga, daawo ama daaweyn insulin ah ayaa laga yaabaa in loo baahan yahay si loo xakameeyo heerka sonkorta ee dhiiga.

Kormeerka Sonkorta Dhiiga: Korjoogtaynta joogtada ah ee heerarka gulukooska dhiigga ayaa muhiim u ah maaraynta sonkorowga si waxtar leh

Nolol caafimaad leh: Si joogta ah ula soco cunto caafimaad leh, ka qayb galida dhaqdhaqaaq jireed oo joogto ah, iyo maaraynta walaaca waa qaybaha asaasiga u ah maareynta sonkorowga.

Waxbarashada iyo Taageerada: Barnaamijyada waxbarashada is-maamulka  ee sonkorowga iyo kooxaha taageera waxay ku siin karaan macluumaad qiimo leh iyo taageero dareen oo loogu talagalay shakhsiyaadka qaba cudurka sokorowga.

Koontarool joogto ah: Booqashooyinka joogtada ah ee bixiyeyaasha daryeelka caafimaadka waxay caawiyaan la socoshada horumarka ayna sameeyaan hagaajin lagama maarmaan ah qorshe yaasha daaweynta.

Talooyinka Muhiimka ee lagula tacaali karo Cudurka macaanka ah 

Dadka qaba cudurka sokorowga, waxaa muhiim ah in ay ogaadaan in ay jiraan nidaamyo taageero ah iyo kheyraad la heli karo si ay gacan uga geystaan maareynta cudurkaan. Barnaamijka Insulin Safety Net ee Minnesota wuxuu bixiyaa kaalmo si loo helo sahayda insulin, si loo hubiyo in shakhsiyaad helaan daawadan muhiimka ah. Daryeelayaasha bixiya daryeelka caafimaadka, farmashiyayaasha  waxay sidoo kale barnaamijkan  ka heli karaan macluumaad dheeraad ah oo ku saabsan caasimada insulin- ka.

About Author

Skip to content